Odpowiednio dobrane oświetlenie potrafi nadać każdemu wnętrzu odmiennego, nietuzinkowego charakteru. Niekiedy również silnie oddziałuje na nasze samopoczucie, tworzy nastrój i klimat w pomieszczeniu. Dlatego tak istotne jest, aby już na etapie projektowym pomyśleć o dogodnym rozmieszczeniu odpowiednich punktów świetlnych.

Trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie w nieoświetlonym wnętrzu po zmroku, w okresie jesienno – zimowym czy w pomieszczeniach pozbawionych dostępu do naturalnego światła dziennego. Odpowiednio zaprojektowane oświetlenie jest niezbędne przy wykonywaniu wielu czynności życia codziennego – pracy przy biurku, korzystaniu z kuchni czy nawet w trakcie wieczornego odpoczynku.

Elementy oświetlenia pełnią ponadto funkcję dekoracyjną. Oryginalne rozwiązania opraw oświetleniowych wydają się być detalem, kształtującym spójność i stylowość wystroju wielu wnętrz. Zastosowane rozwiązania wpływają więc na nastrój pomieszczeń i nasze samopoczucie, inspirują do działania lub pozwalają się zrelaksować.

Ze względu na rolę, jaką pełni element oświetlenia wyróżnia się trzy jego kategorie:

  • główne,
  • zadaniowe
  • dekoracyjne.

Oświetlenie główne, zwane również podkładowym, ma za zadanie równomiernie oświetlić całe pomieszczenie, dlatego jego rozmiar czy natężenie światła zależą głównie od kubatury wnętrza. W salonach, będących reprezentacyjną częścią każdego domu, idealnie sprawdzą się rozłożyste żyrandole, natomiast w pokojach stanowiących strefę prywatną, skromniejsze rozwiązania, idealnie uzupełniające wystrój mniejszego metrażu.

Światło zadaniowe to element niezbędny do wykonywania konkretnej czynności, takiej jak praca przy biurku, gotowanie czy relaks na kanapie. Jego zastosowanie umożliwia wygodne wykonywanie wszelkich aktywności, dlatego warto wybrać oprawy o regulowanych ramionach czy obrotowych kloszach. Zastosowanie takiego oświetlenia ponad blatem roboczym w kuchni jest szczególnie istotne, gdyż umożliwia swobodne poruszanie się podczas przygotowywania posiłków.

Ostatnim rodzajem oświetlenia jest światło dekoracyjne. Jest ono elementem dopełniającym wystrój wnętrza. Jego zadaniem jest stworzenie oryginalnego i niepowtarzalnego klimatu wnętrza. Często są to designerskie lampy stojące o fantazyjnych kształtach, czy stylowe, ozdobne kinkiety. W salonach pojawiają się natomiast odważne modele dekoracyjnych żyrandoli.

Inny podział oświetlenia bierze pod uwagę sposób jego montażu.

Wyróżniamy wówczas lampy zamontowane na suficie, są to żyrandole, lampy wiszące, lampy szynowe, plafony, oprawy natynkowe oraz do zabudowy w suficie. Pośród tych rozwiązań mamy szeroki wybór i niezależnie od rodzaju pomieszczenia czy stylistyki wystroju udaje się dobrać odpowiedni element. Szczególnie łatwe w aranżacji są oprawy do zabudowy w suficie, których główną zaletą jest kierunek padania światła prosto w dół. Również atutem jest to, że samej lampy nie widać, gdyż jest ukryta wewnątrz konstrukcji sufitu.

Kolejną grupę stanowią oprawy montowane na ścianie, czyli kinkiety. Pełnią one najczęściej funkcję punktowego oświetlenia dekoracyjnego,  budującego nastrój półmroku odpowiedniego do wieczornego odpoczynku. Dzisiaj dostępne są modele w wielu wariantach stylistycznych czy materiałowych. Idealnie wpiszą się zarówno w skromne, minimalistyczne wnętrza, jak i w te eklektyczne, zaprojektowane z rozmachem.

Ostatnim rodzajem oświetlenia są lampy podłogowe i stołowe, a więc takie, które nie wymagają montażu. Ich niewątpliwą zaletą jest możliwość swobodnego ustawienia w każdym miejscu w pomieszczeniu i zazwyczaj dowolna regulacja kąta padania światła. Dzięki wielofunkcyjności i mobilności tego rodzaju rozwiązań, ich zastosowanie pozwala na dowolne kształtowanie przestrzeni pomieszczenia za pomocą światła.

Bardzo istotnym aspektem odpowiedniego wykorzystania oświetlenia we wnętrzu jest możliwość swobodnego kształtowania wielkości pomieszczenia. Dzięki prostym trickom możemy nadać ciasnemu wnętrzu wrażenia przestronności, na przykład kierując strumień światła na sufit. Również oświetlenie górnych części ścian pozwoli optycznie powiększyć pomieszczenie. Oświetlając krótsze ściany w wąskim pomieszczeniu spowodujemy wrażenie poszerzenia wnętrza. Aby pozornie zmniejszyć kubaturę pomieszczenia oświetlimy je za pomocą naściennych kinkietów.

Dobór odpowiedniego oświetlenia jest również podyktowany przeznaczeniem pomieszczenia, w którym ma być zastosowane.

Ogromne znaczenie ma więc barwa światła, gdyż właśnie od niej zależy nastrój wnętrza, który uda nam się uzyskać. Wyróżniamy barwę

  • ciepłą,
  • białą,
  • zimną

i każda z nich może się sprawdzić w różnych pomieszczeniach naszego domu.

Najważniejszym pomieszczeniem w każdym domu jest salon. Jego oświetlenie pełni więc bardzo ważną rolę i powinno się idealnie komponować z wystrojem i charakterem aranżacji. W salonie warto zastosować oświetlenie o ciepłej barwie, które nada wrażenia przytulności oraz bedzie sprzyjało odpoczynkowi. Również istotne jest strefowanie przestrzeni domu czy mieszkania za pomocą oświetlenia. Pomaga ono rozgraniczyć poszczególne funkcje występujące w części dziennej, tj. salon, jadalnię, i coraz chętniej projektowaną, otwartą na salon kuchnię. Wówczas w salonie koniecznie musi znaleźć się oświetlenie główne barwy ciepłej, które subtelnie rozjaśni przestrzeń pokoju. Ponadto jadalnia wymaga intensywniejszego punktowego oświetlenia, umożliwiającego właściwe doświetlenie stołu podczas jedzenia i jednoczesne pozostanie w cieniu, pomiędzy porami posiłków. W kuchni, gdzie blat roboczy wymaga dokładnego doświetlenia, najlepiej sprawdzi się barwa biała lub zimna światła.

W sypialniach, podobnie jak w salonie, warto zastosować oświetlenie o ciepłej barwie. Jeżeli sypialnia pełni dodatkowo funkcję pokoju do nauki lub pracy biurowej, należy pomyśleć o dodatkowym oświetleniu zadaniowym o barwie neutralnej lub zimnej.

Oświetlenie łazienki powinno stanowić światło o chłodnej barwie. Ułatwia ono wówczas korzystanie z lustra, wykonanie makijażu czy przeprowadzenie innych zabiegów kosmetycznych. Silne oświetlenie umożliwia również konserwację przestrzeni łazienki i dokładne jej posprzątanie.

Oprócz barwy zastosowanego światła bardzo istotne jest na jakiej powierzchni jest ono skoncentrowane.

Wówczas rozróżniamy światło skupione i rozproszone. Zastosowanie światła rozproszonego wprowadza we wnętrzu klimat półmroku, nie powstają ostre cienie. Delikatnie rozświetla całą przestrzeń nadając pomieszczeniu przytulny charakter.

Światło skupione koncentruje się na małej powierzchni. Jest światłem punktowym, a kierunek jego padania i czasem moc reguluje użytkownik. Ten rodzaj oświetlenia sprawdza się podczas czytania czy prac biurowych. Jest również wykorzystywane jako oświetlenie powierzchni roboczej blatu kuchennego czy jako oświetlenie stołu jadalnianego.

Mimo tak wielu nowoczesnych rozwiązań oświetleniowych, światło naturalne we wnętrzu wciąż pozostaje tym najbardziej pożądanym. Wpływa ono na dobre samopoczucie psychofizyczne, pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka. Naturalne światło jest bardzo dynamiczne, zmienia się w ciągu dnia i w ciągu roku. Jesienią i zimą promieni słonecznych dociera do Ziemi najmniej i wtedy właśnie konieczne jest we wnętrzach zastosowanie oświetlenia sztucznego. Jednak w okresie wiosenno – letnim warto postawić na jak najpełniejsze wykorzystanie naturalnego światła słonecznego. Nie powinno się stosować ciężkich zasłon czy firanek. Wówczas bardzo istotne jest, już na etapie projektowym, odpowiednie rozlokowanie otworów okiennych. Ważne jest również właściwe rozmieszczenie mebli i urządzeń.